آشنایی با بیماری دیابت
بیماری دیابت ، یک بیماری ژنتیکی و ارثی است و در بدن انسان هورمونی به نام انسولین توسط غده لوزالمعده یا پانکراس تولید و تشرح میشود. این هورمون مواد قندی را به انرژی تبدیل میکند. حال اگر تحت عواملی بدن نتواند انسولین ترشح کند و یا انسولین ترشح شده به درستی کار نکند، دیابت به وجود می آید. در صورتیکه میزان سطح قند خون در بدن به مقدار بالایی برسد، تحویز انسولین یکی از موثرترین اقدامات لازم جهت کنترل آن ارزیابی میگردد.
آناتومی انواع سرنگ انسولين
• سر سوزن
جنس سر سوزن از استیل ضد زنگ و یک لایه نازک سیلیکونی تشکیل شده است.
طول سوزن در انواع سرنگ انسولین تعیین کننده میزان نفوذ آن به بدن فرد می باشد. سوزن های انسولین فقط برای تزریق به صورت زیر جلدی بوده و نباید به عضلات وارد شوند. در سرنگ انسولین از سوزن های کوتاه تر به منظور تزریق ایمن تر و جلوگیری از وارد شدن به عضله استفاده می شود.
• سیلندر
سیلندر یک فضای توخالی است که مایع انسولین را در خود نگه می دارد و بر روی آن یک صفحه واضح مندرج می باشد. سرنگ های انسولین در سه معیار، ۱۰۰ واحدی که سرنگ های انسولین 100 واحدی (۱ سی سی یا ۱ میلی لیتر) هر خط برابر با دو واحد ، ۵۰ واحدی هر خط برابر یک واحد می باشد (۰/۵ میلی لیتر یا ۰/۵ سی سی) و یا ۳۰ واحدی(۰/۳ میلی لیتر یا ۰/۳ سی سی) تولید میگردند.
• پیستون
پیستون یک استوانه تو پر و بخشی ازسرنگ انسولین است که به صورت مکانیکی به عقب کشیده می شود تا مایع به درون سیلندر وارد شود. پیستون به طور محکم درون محفظه یا همان سیلندر قرار می گیرد و در انتهای آن نوک لاستیکی و در سر دیگر آن یک دیسک پلاستیکی قرار دارد. فشار دادن دیسک بر روی پیستون باعث می شود که نوک لاستیک، مایع انسولین را از محفظه و از طریق سوزن خارج کند.
معرفی انواع سرنگ انسولین
1. سرنگ انسولین یکپارچه:
در این سرنگ انسولین قسمت نیدل (سر سروزن) به محفظه اصلی چسبیده می باشد و قابلیت جدا شدن ندارد . سرنگ انسولین یک پارچه تمامی مایع داخل سرنگ را به بیرون هدایت میکند و مایع داخل به کم ترین میزان ممکن در سرنگ باقی میماند
2. سرنگ انسولین سر جدا:
سرنگ انسولین سر جدا در قسمت بالایی سرنگ نیدل (سر سوزن) جدا میباشد. در این نوع سرنگ ها بخشی از دارو در سرنگ باقی می ماند
3.سرنگ انسولین لوئرلاک (پیچی)
در سرنگ انسولین لوئرلاک قسمت سر سوزن آن به بدنه مانند پیچ ، کاملا بسته .بنابراین احتمال پریدن سوزن به بیرون، به صفر میرسد. از این نوع سرنگ انسولین برای تزریق داروهای مزوتراپی، تزریق ژل و بوتاکس نیز استفاده میشود..
شماره گیج در سرنگ های انسولین به میزان ضخامت و قطر سر سوزن آن گفته می شود و هرچه عدد بزرگتر باشد میزان قطر سر سوزن کوچکتر بوده و در هنگام تزریق بیمار درد کمتری متحمل میشود
ولی در سرنگ انسولین سر جدا این امر غیر قابل اجتناب میباشد برای افراد دیابتی باعث محاسبه اشتباه دوز تزریق میشود سرنگ انسولین سر جدا برای تزریق های با دقت بالا مناسب نمی باشد.
رای تزریق انسولین سرنگ انسولین یک پارچه به دلیل گیج سوزن بزرگتر و کوچک بودن سر سوزن و به تبع درد کمتر و همچنین تخلیه کامل مایع داخل سرنگ مناسبت تر از هم خانواده خود یعنی سرنگ انسولین سر جدا می باشد.
خواندن اعداد در سرنگ انسولین چگونه است؟
در سرنگ انسولین ۱۰۰ واحدی، هر خط بزرگ، به منزله‌ی اعداد ۱۰- ۲۰-۳۰و… و خط های کوچک هرکدام شامل ۲ واحد میشوند. در سرنگ انسولین های ۵۰ واحدی، هر خط بزرگ، به منزله‌ی اعداد ۵- ۱۰-۱۵ و… و خط های کوچک، هرکدام شامل ۱ واحد میشود. خط های موجود در سرنگ انسولین ۳۰ واحدی، هرکدام شامل نیم واحد انسولین میشود.
• تزریق انسولین به صورت تزریق زیر جلدی تجویز می شود، بنابراین وجود سوزن کوتاه در سرنگ می تواند تاثیر سریع تر و بهتری بر میزان سطح قند خون فرد بگذارد. و از ورود دارو به به عضله جلوگیری کند.
میتوان گفت مهم ترین پارامتر قیمت سرنگ میزان قطر سوزن آن میباشد
برای استفاده کودکان از سرنگ انسولین بهتر است از سرنگ های انسولین دارای گیج 31 استفاده شود زیرا دارای درد کمتری میباشند .
محل تزریق انسولین کدام قسمت بدن است؟
در قسمت های مختلفی از بدن، میتوان انسولین را تزریق کرد. میزان دوز وارد شده به بدن، با تشخیص پزشک صورت میگیرد. مکان هایی مانند؛ شکم، باسن، بازو و ران، اصلی ترین محل های تزریق انسولین هستند. برای بسیاری از افراد، تزریق به شکم راحت تر و در دسترس تر از سایر قسمت ها می باشد. میزان سرعت جذب انسولین در هر قسمت متفاوت است. برای مثال جذب انسولین در شکم سریعتر بوده و در باسن با سرعت کند تری، جذب انجام میشود
محل های مناسب برای تزریق انسولین
در صورتی که قصد دارید انسولین را بطور روزانه تزریق کنید، از تزریق سرنگ به یک قسمت خاص اجتناب کتید. تزریق مداوم انسولین به یک نقطه، سبب ایجاد برآمدگی میشود که میتواند باعث اختلال در میزان جذب شود. پس بهتر است هر چند روز یکبار محل تزریق را تعویض کنید و یا هر نقطه را با فاصله ای از نقطه‌ی دیگر، تزریق کنید
نحوه تزریق سرنگ انسولین چگونه است؟
ابتدا‌محلی که قرار است تزریق صورت بگیرد را با الکل ضد عفونی کرده و منتظر بمانید تا خشک شود. به اندازه دو انگشت، ناحیه تزریق را با دست جمع کنید. سرنگ را با زاویه ۹۰ درجه یا ۴۵ درجه بسته به ناحیه تزریق و چاق و یا لاغر بودن افراد باید وارد کنید. برای افراد چاق، زاویه ۴۵ درجه و برای افراد لاغر( در شکم با زاویه ۴۵ و در بازو با زاویه ۹۰) مناسب است. نیدل را به سرعت وارد کرده و سرنگ را به آرامی و صبر تخلیه میکنیم. پس از گذشت حدود ۱۰ ثانیه از تخلیه کامل به بافت زیر جلدی سرنگ را خارج میکنیم. این کار به دلیل اجتناب از وارد شدن ماده به داخل جلد صورت میگیرد.